alreṉ

Retour 

pron. indéf.

A. indique une différence ou propose une alternative

a. a. (que, que non, si non) 'autre chose (que), quelque chose d'autre (que)'

BernVentA 4,60: No·n fatz mas gabar e rire, / domna, can eu re·us deman; / e si vos amassetz tan, / alres vos n'avengr' a dire.

GuilhSDidS 10,18: Cossi·us en poc morz ni alres tener / Quar no·m sones quant vos vic en somjan?

GirBornS 32,6: Ajtal cansoneta plana / … / Feira, si far la saubes; / Mas no·i puesc esdevenir, / Que d'alres cossir

RaimbVaqL 23,26: Ges una pruna d'avais / en s'amor non daria, / … / Quan la vei, m'o tenh a fais, / s'alre far en podia.

PCardV 17,30: … hom azir tort ez erguelh, / e laysse·l mal e fassa·l be; / mas trastotz lo mons d'or en or / a virat [ms. giratz] en alre son cor: / que hom laysse lo ben e fassa·l mal

JacGrill/LanfCigHarveyPPart 2:852,12: la lengu' es tot lo piegz e·l miels c'om pot comprendre / … / e s'alre sabetz piegz, de vos o voil aprendre

LanfCigB 30,96: E·l ver salm que comensa / «Credo» crei tot / De mot en mot; / D'alre·m [mss. d'alren] faitz doncs valensa

Guilh4/GuionHarveyPPart 2:512,3: Guillem, cel es fatz q'en amor si fia. / Gui, d'alre parlatz, q'ieu no·us en creiria.

BertZorziL 10,81: Amors, pauc a de valor / Lo dregz d'aquest amador, / Si tot vas me contraditz; / Qu'el m'es tan d'alre falhitz / …

CervR 44,11: qu'eu molgra canz prims ditz, c'alre tener / s'ayço no, for' agror sots prim saber

GuirRiqM 20,3: Razos m'aduy voler qu'ieu chant soven, / E fin' amors per midons la razo, / Qu'a penas ai en alre pessamen, / Tant m'abellis…

GuilhOlSchultzStud 267,14: Mas silh que de be an mal / e de mal be atretal, / no si plevan en aquela manieira, / c'alre n'auran al partir de la feyra.

GuilhOlSchultzStud 274,10: Que l'oc ten en esperansa, / e·l no fai d'alre pensar; / per que·l nos val mais…

DaurelL 917: … / Per so·m vezet aissi desconortar.» / So ditz lo fels: «D'alre·us er a parlar!»

SEspCT 1,114: Et sen tut vers Deo falhit, / Parlen d'alre qu'apertenha / Al jour do sainct Esperit

ReglSBenPans 1:15,14: … soas cogitatios… pudas et en alre tornadas…

JaufreBre 7507: Cuitz lo ben amar, car o dic. / Non faitz jes, al re m'a mestier, / Mos parlar non val un diner.

AuzCassS 2348: Vomitz e fasticx non es ges, / segon fezica, una res. / … / Per so cove contra fastig / alre dire que non ai dig

DebCorsK 595: … / Ten ta via e mou d'ayssi, / Que ella s'en anara an mi; / E si tu as allrre a far / Fay o e laysa la estar

FlamMa 4899: Ai! bella dous' amiga mia, / non sabriatz s'ieu no·us o disia! / Tot es alre [éd. corr. alres] que no·us pessatz!

FlamMa 8061: … far saboroses plazers, / si con es baisars e teners / de mas e d'alre sobre drap

FlamMa 2645: … / non hac parlat doas vegadas / Guillems, car en alres enten

BrevAmR2 1214: Empero non es departitz / l'us del autre en esscencia, / … / doncz en la pura deitat, / seguon que desus hai tocat, / se troba be us et autres, / mass nom pass aisso et alres

BrevAmR5 29793: … no·us hauria nomnadas / las bonas e las prezadas, / gen noiridas e ses engan, / que no fezes alre d'un an

ÉvNicSuchDenkm 34,1155: ‹Avias say al re a far / si aysso non [ms. hoc] a nos comtar?› / ‹Hoc›, dizon ill, ‹horar venguem / el temple dieu…

SHonSRH 2277: Car s'ell agues volgut mon aur ni mon argent, / pron l'en agra donat, mas en alre entent.

LeysAm2A 3735: Als poyrets dire tota via, / Al re, vers o ver(s), mays o may, / E mestiers o mestier me fay

RecChantCorrRecMéd 367,7: e pueys l'en fay·l ventre fretar / ambe un prin drap o ambe alre: / aqui mezeys guerra fort ben

MystSEustG 368: Qui demanda? Nostre mestre? / Ben crey que abie ha afar / Oure que vous scotar!

MystSAndS 1400: En alre te chal sonjar! / Vung pauc ou nous danssares!

GlossIt2M 127: Alre: altro, altra cosa

1161 RouergueChartPrB 99,5: … done e ven… tota la mia drechura e lla tenezo que eu ai ne tein elz dezmes de lla parroquia… si que re non i retein ne elz veguers ne en alre, eisez ma dreitura delz dezmes d'Albinnac…

1185 LodévoisChartPrB 221,10: … totz los frugz e las azissidas que d'aquest forn e d'aquest box sobredig issirau o de caza o d'alre

v. 1190 RouergueChartPrB 253,4: Conoguda causa sia que eu Peire Arlanz guerpisc e desanpar… tot quant eu avia ni demandava, fos per peinnora o per alre, elz mases de la Vileta…

b. [+ nég.] 'autre chose, rien d'autre'

AlegGambCSal 23,17: e s'al re mos dires no·m val, / al mentz no m'o tengas per mal

AldVilMarcGHP 20,24: e car non l'ai [c.‑à‑d. aver], / prendetz balai / que no·n podetz ren als [var. alre] portar

PRogN 2,9: qu'amors me capdelh' e·m te / mon cor en fin joy natural, / … / qu'ieu non suy alegres per al / ni alres no·m fai viure

GuilhSDidS 11,25: E pois alres no·i enans / Ben gran mestier m'en agr' oblitz / O qu'estes totz temps endormitz, / Que sivals en sompjan n'ai mais.

ArnMarE 206: Aquest razonamens / Es us devinamens: / Qu'ieu no y conosc ren al, / Ni alre non lur val

PVidAv 46,5: Mas non puesc al, qu'ieu mor de fam / De vostr'amor, que d'al re no

GavG 2,22: «Bella», fi·m yeu, «cum etz aissi? / Dombredieus crey m'o apparelh.» / «Senher, oc, quar nos ajustet, / Qu'alre no vuelh ni queria

AlbSistS 13,19: Fis amics enamoratz / sui vas vos, qe q'eu me dia, / e ja d'al re no·m crezatz

GuiUisAudTrUis 7,34: C'usatges es d'ome q'es amoros, / Qand als non pot, que·s deleit' en parlar. / Et ieu sivals, pos alre non puosc far, / Tengra·m lo parlar ad honor

ElCairL 8,27: «Cujas doncs no t'escoutes?» / «Ill non.» «Tu mens!» «D'alre non ai temenssa.»

ElCairL 11,54: Be·n pot hom dir, «Malvatz filhs de bon paire», / e peza·m fort, mas no·n puesc alres faire.

PonsCapdN 15,7: Per qu'eu vos am, ja autre pro no·i aja, / Tan finamen que d'al re no·m sove / Neis qan prec dieu…

GuilhDurfC 81,57: Per qu'ieu, can uei uertz mains camps, / Chant en mon ioi, non dic al res, / No uueill que dono·m cort, on s'es

PonsOrtT 1,42: quar quan vos vey, del cor sospir / et ab mi remano·l desir / qu'ieu d'al re non suy ges privatz

GausbPuicS 4,13: Mas laidirs e folleiars / Qu'ad autrui notz te gazaigna: / Que d'alre non iest joglars

PalR 2,20: et avenra·m a chantar / d'aqels qe dizon de non, / et eu non puosc alre far

PBremRNovD 7,22: pero sieus serai e so, / qu'Amors la·m fai tan dezirar, / on que an, qu'alre no puesc far

SordB 24,40: mas non o fai mas per semblanssa gaia / lo fals feignens, car alres no·il ten pron

GuilhMontR 1,36: ni ja per draps negres ni per floc blan / no conquerran ilh Dieu, s'alre no y fan

AnonDeBarthStorIt 186,22: Va, cobla; al Juge de Galur / Mand qe jur e non perjur, / Qe d'al ren ne·l sai enpazar

GuirRiqC 258: Mas alcun m'en tenran / … / … per descortes, / car dic lo ver tan clar; / mas non puesc alre far, / pus me cove a dir.

GuirRiqL 11.1,386: Motz n'i pot hom entendre / que compran e que vendon, / qu'en alre non entendon

GuirRiqL 12,41: mas non puesc alre far, / car non puesc desviar / mon cor de so que vol / fort…

BernAurHershTrBéz 65,21: quar elh fa be, qu'alres far no sabria, / et en be far a mes tot son talan

RaimCorn/PTrencNoulCDeuxMss 29,16: Mas mest los fols anaretz abitar, / E daran vos fam, set, freg e calor, / E trastot mal, qu'alres no sabo far

JacTolJeanrInedBarc 6,38: Per sa merce me done jauzimen, / S'onor gardan, qu'ieu aldre non aten

AnonPlanhP 157: Si a Dieu plagues, volgra esser avan / morta que vos; mays, pueys que Dieu lo payre / ho vol aysi, yeu non puesc al re fayre!

CortAmB 508: q'al mieu semblan, be fora mesa / en voz, si·ll cor alre no pensa, / l'amors de meillor q'eu non soi

DaurelL 264: … lo fel Guis, cui Jhesus desampar, / Venc non a gaire, no saup alres trobar, / Mes m'a razo, que·m cujet anta far

ChirRogR 437: tot iorn si graton que non an d'alre solas

RonsGouirLRol 1324: car tantas ves m'a fach erguelh falhir / … / tant qu'en enferm mi vauc mort sebelir, / si·l mege Dieu no·m vol de mort garir / per sa merse, que alre non puesc dir

RonsGouirLRol 1418: E Falceron comensa lo a benezir: / «Rollan, fay cel, non vos puesc alre dir. / Cel Dieu que volc ton cors tant gent bastir / ti salvi t'arma…

CroisAlbMa 19,8: Tan tost com o ag dig, s'en van aparelhar / Cascus d'una masseta, c'al res no an, so·m par

CroisAlbMa 150,33: – No», so ditz l'Apostolis, «car ges no·s tang a faire, / Car ieu li darai terra aital com' er vejaire: / … / – N'abas», ditz l'Apostolis, «eu no i posc al res faire: / Cascus dels meus prelatz es contra me dictaire

CroisAlbMa 91,5: Que si m'en voletz creire, ja aldres non faratz: / … / El plus frevol castel, si creire m'en voliatz, / Que sia en vostra terra, aqui los atendratz.

JaufreB 4406: E l'un a son esparvier pres, / Qe no ac alre qe traises, / E a l'en la cara ferit.

JaufreB 4706: E can si fo pro trebalatz, / … / A laisat aqel dol estar / Can vi qe non pot alre far

JaufreB 7184: Enaissi annet longament / Pensan, qu'en alres non s'entent, / Tro que vi Brunesen venir.

SÉnimB 228: Mas quant lo reis vi e la maire / que alre non podieu fayre / de lur filha, feyron venir / rics metges per lyes a guerir

RazoGuilhBalVidasBS 327,48: E·N Bernart d'Anduza, can vi que alres far non podia, pres comjat

EsposK 14: Et el temple, trobaretz la, / Horan tot jorn, qu'al res no fa

EsposK 38: Car fort leu la deuretz trobar / Que no vos cal [a] alres ponhar

SHonSRH 7834: Cant vi c'alre far non podia, / una fueylla del ram c'avia / pres li bon' arma mot tement.

PassS 114: Hieu e dita la veritat, / Senher, qu'en re no·y he erat. / Si volet, be·m podetz ausir, / Que alsre no·us sabria dir.

PassS 703: Baros, ya d'alres no penset, / Aysi co vos diray faret

RolSarGouirLRol 1225: Dis lo payan: «Non hi annes duptant, / qu'ieu vos iray ades tot al davant, / … / Dis Olivier: «Alre non t'en demant.»

PriseJérC 37,19: … az ayso cal cossel podem nos donar?…» Pilat respon: «Yeu no y say alres que fassam… Tot l'aur e l'argen fassam pizar… e pueys mangem lo

BlandCornH 775: Dieus ti perdon, chi faire o pot. / Ayssi non pode alre far, / Prec Dieus che en vulha perdonar.

ÉvEnf2ÉvEnfGG 365,171: per que vos pregam que tantost / nos en fassas dreg e rason. / Aquo vos queren et alre non.

LegAurT 46,4: E·l rey quar alres non avia, donet li l'anel que portava am una peyra preciosa.

LegAurT 326,28: E quant vi que non podia alres far, el meteys pres hun cotel, e fiquet lo pel piech, e mori.

MystSPPaulG 1044: Symon ha preys chamin et vio / Per lo plus cort de son anar, / Car non y a soupu alre far: / Ben ha vist qu'el perdio son temps.

1395LÉtPrGH 7,11a: … que cels que seran preses de nostra part non finon sinon aur o argent, ni alre non si sufre que pagon

1401LÉtPrGH 22,34a: … li sian donatz dos centz florins, liqual li sian pagatz sus so que es degut al senescal et non d'alre

c. a. [+ nég.] mas (de), que, si non 'autre chose que, rien d'autre que, ne… que'

JRudP 3,23: … / Alres no·y a mais del murir / S'alqun joy no n'ai en breumen

PAlvF 18,19: qu'alre no·i era estans / mas Dieus…

BernVentA 27,57: qu'eu non ai d'alre pessamen / mas com li fos bos servire

FolqMarsSq 11,6: et on plus chan plus m'en sove, / ni ma boca en al re no·m ave / mas en: merce!

FolqMarsSq 20,11: c'anc, puois la vi, non puoc d'alre pensar / mas cum pogues far e dir son plazer

PVidAv 12,58: Dona, si·m tenetz en defes / Que d'al re non ai pessamen / Mas de far vostre mandamen.

UcBrunG 6,5: c'alre mos cors non bargaigna / mas solatz e cortesia

PRaimC 12,21: … / M'es e mon cor tant abelitz / Que d'alre servir non m'embrec / Mas ma domna franqu' e humil

FalqRomGambCSal 10,15: … / tan qe d'alre non pueis pensar / mais de vos servir e amar

FalqRomAG 3,3: c'anc pueis d'alres non pensai / pos parti de Vianes / mas de sa beutat complia

RaimVidF 2,96: Ja no pensera d'alre mout / mas que manger' e tengra·m caut / et agra nom en Raymbaut.

JoanAlb/SordHarveyPPart 2:864,7: – Joan, d'alre joglars non sui, / mas de ben dir de m'amia.

GuilhSalGuirSalS 3,29: D'al re no cossire, / Mas s'amor dezire / Que·m des!

JaufreB 8263: E ja alre non agues faig / Mas car mi a de preson traig, / S'en devetz vos far per amor, / S'ieu o veul, marit e seinor.

JaufreB 8344: Que dos jors non an alres fait / Mais ades cusir e tailhar / Drap de ceda e gris e vair

JaufreB 8961: Per la gola seret pendutz. / No·i a alres mais car o voil.

JaufreBre 6914: Dis Augier: «No·i pot hom blasmar / Al res, mas car non vol amar, / Ne anc jorn non s'en entremes.»

SÉnimB 1213: e pesset si qu'alre no fos / mas de Sathan temptatios

FlamMa 877: … / que per deveras pogues far / so qu'el fai per joia mostrar, / qu'alres non es mais plas deportz

BrevAmR5 32960: … un' autra ses comte melhor / e pus gentil e belazor, / a cui alre dir no poira / mas que tans de deniers non a

VisOyngtZ 139: Car tuchs li sanhs ia no fazian alres si no pessar e contemplar la gran bontat de lhuy…

GuilhBarraG 5324: e non vuelh aldres declarar, / mas sieus seray tant cant viuray

PassS 709: E no li ulhas alsre dir / Mas que penset de l'aseguir

PassS 824: Ma layhem tot aco estar: / No pensem d'alsre mays d'anar

PassS 891: Baros, no vuilh alsre·m donet, / Sino c'ades me seguiscat

LitC 469: Alre el cor non t'istava, / En alre non trebalhiest, / Mas aco que tu amava / De dapnacion rezemiest.

BlandCornH 1537: Alre non fis mas un sospir, / E soptament el va morir.

LegAurT 43,22: Senher, vostra amiga desirava vostre endevenemen e d'alres non parlava en sa malautia mas jamays non vos veyria

LegAurT 48,12: E non dis alres mas que comandava se e son plach e la Gleya a Dieu, et a Nostra Dona…

LegAurT 280,7: E quant el ho ausi dire, hanc non dis alre se non: «A Dieu sia grasit.»

MystSEustG 742: E per lo poble terrenal / Non semenan alre que mal

MystSEustG 2419: Mot eys orrible aquel luoc. / Alre non ley se ve que fuoc, / E dyables…

MystSMartG 1655: Y non avyon d'alre desir, / Synon de veyre lo corps sanct.

d. a. (+ nég.) '[se référant à une femme] (ne… aucune) autre chose'

RaimbAurP 27,14: Que d'alres non sui amaire, / Car ieu cre qu'ill a bon talen / Ves mi, segon mon vejaire

RigBarbV 4,29: e s'autre ioi no·n puosc aver / mot me plaz quant eu la remir: / … / pois que d'al re non posc iauzir, / d'aitan mi deu, si·l platz, valer

MongeMontR 18,17: … qu'anc d'amor non jauzi, / ni non fetz bon comensamen, / quar la primiera s'eretgi, / et anc pueys alres non queri

GuiUis/ElUisHarveyPPart 2:468,44: Cozin, be·m tengatz per truan / s'eu posc aver ses gardador / … / zo q'eu plus voill, s'alre deman!

RaimAlJeanrJoies 2,24: En Amor ai mon refugi, / … / E deffeci·l cor me gaste, / S'ieu vuelh alres may conquerre

e. per a. [+ nég.] (mas que) 'pour aucune autre raison (que)'

SGeorgC 146,500: E cay que per son desliurier / Le sans o dygua, non per allre

MystSEustG 2781: Per ellos dous tant folloment / Nos aven perdu tant de gent! / Non per alre, mas que per lor defaut.

f. ne poder a. (+ nég.) '(ne) pouvoir faire autrement'

GuirRiqC 819: E d'aital orfres va / sencha, so·m par, Amors, / e ges no m'es sabors / de dir, s'alre·n podia.

PassS 1194: Ta mal die m'es huy vengut, / Car ay trasit lo filh de Dieu. / Si·n pogues alres, trop m'es greu.

RomArlH 1046: Per sel Dieus que m'a fag, nuls temps non mangaray, / Tant cant ti sentray vieu, o arle no·n poiria.

g. a.… a.… 'une chose… une autre…'

LibScintW 65B,2–3: Enaissi sias pius els altrui deleiz cum els teus que non pesses alres de te, e alres d'altrui.

h. ren () a. [+ nég.], a. () ren [+ nég.] 'rien d'autre'

GirRoussHo 2382: L'orde sanh Beneeh e sanh Basire, / Aquel vulh e desir, al res non quier re.» / E G. quan l'auzit, de dol sospira.

RonsGouirLRol 625: mas de ren alre del mont non ay dolor / mas con de Karle, lo bon enperador / …

JaufreB 6433: Uns cavallierz, per sa sobrieira, / Que ren non saup alres per que, / Ausis mon paire…

JaufreB 7327: Mais Brunesen non au ni ve / Faitz ni ditz, mais cels de Jaufre, / Ni en ren altre [var. re alre] non s'enten

PassS 140: E certas pus que anc fo nat / A tota hora sec estat. / … / Per cert alres re no·y sabem.

1191 RouergueChartPrB2 506,10: … solvem e desamparam… tot quant nos aviam e aver deviam en aquel camp… ab una emina de civada a mesura veilla solament qu'en devem aver l'an que blat i aura, e non ren alre

v. 1195 RouergueChartPrB 294,11: e se nos nuil altre deman ni altre emplagiment de gleisa a far ni de ren alre podiam far… tot o solvem e tot o desanparam per aras e per jasse

i. (nula) ren () a. [+ nég.] mas 'rien d'autre que'

ChirRogR 931: D'aquesta nafra non ti sai ren alre dir / mas que las partz fai aiustar per bon cosir, / que ben poyra, si Deus o vol, aisi garir

JaufreB 861: … / Qe re no vai alres qeren / Mas bataila ab tota gen

LégCR 9,53: Can sancta Felicula auzi aizo, non lur respondia nuilla ren alre, mas solament aizo: «Verges soi de Christ…

BlandCornH 1653: De vos non volle per present / Castel ni terra ni argent, / Ni ren alre che vos ayas, / Mais vostra amor, si a vos plais

BlandCornH 1845: … aor ny argent non my play, / Ny ren alre che vos agias, / Mas vostra amor, si a vos plays

LegAurT 323,18: De re alres no·m membra de mon payre mas que era maistres dels cavaliers, e que la mia mayre era molt bela.

j. l'a. 'le contraire'

PCardV 17,30: … hom azir tort ez erguelh, / e laysse·l mal e fassa·l be; / mas trastotz lo mons d'or en or / a virat en alre [var. a jurat l'alre en] son cor: / que hom laysse lo ben e fassa·l mal

k. 'quoi que ce soit'

JaufreB 3536: … an Jaufre durmen trobat, / E nu l'an alre demandat, / Mais qui pot avenir premers / Qe·l pren, e aqo volenters. / Qi·l pren per cambas, qi per bratz, / …

FlamMa 3087: L'ostes non sap alre que dire, / mas de joi comenset a rire

FlamMa 6830: … entre·ls braz casec ablesmatz / de Flamenca, sa dous' amiga; / et ill non sap alres que·l diga, / quar laissar no·l vol per amor

ÉvEnfGG 193,144: Si ton marit volc Dieus luyngnar, / jeu non t'en puesc pas alre far, / ni si non pos aver enfant, / jeu non n'ay tort petit ni grant.

PriseJérC 39,20: … ni ja merce non trobaretz ab me.» Pilat, cant auzic ayso, fo fort yratz e tot lo pobol yssamen; e non saup alres que fezes

ÉvEnf2ÉvEnfGG 303,189: … / vos autres aves pron parlat / et jeu vuelh esser efformat / abans que jeu alre ly fassa

ÉvNic3T 103d,22: Senhos, e que voles que nos fassam? Vejayre nos es que nos ni vos no·n podem alre far.

MystSMartG 525: Chanonges, Dyou vous don bon jort, / … / Et vous ausy parelhoment / Dyou vous done longo vyo. / Ont vay aquesto compagnio? / Ha y alre de novel?

B. à valeur additive

a. 'autre chose encore, quelque chose de plus'

PAlvF 10,22: Aras vuelh alres devezir: / qui d'aver say a gran comout, / ben s'en deuria far servir

GuiCavPBremRNovD 15,12: E si be s'es rics hom, el en aizo failli, / et es faillitz en alre, zo·m dizon sei veissi.

BertZorziL 15,35: E membre li, quan dona a tort feuneja / … / Qu'il conquer tant desavinen resso / Que senes far d'alres gran falhiso / Sos pretz si franh e sa lauzors se pleja

JaufreB 4851: Qe ja enans non trobares / Home c'alres vo·n voila dir, / Si doncs no volia morir, / Ni eu no·us n'aus ren dire mai

AuzCassS 2029: … d'aco onheretz soven / ab una pena ben polida / los hueills de l'auzel que top crida. / Contra cridar alres faretz: / lo moiol d'un hueu fort batretz; / …

JViergeSuchDenkm 280,258: Encar te vuelh yeu remembrar / al re, per que·m deus ajudar / et a totz peccadors…

FlamMa 7651: ans an tut tres assas baisat, / tengut estreg e manejat; / et alre si·s feiron ben leu, / de qu'ieu a dir cocha non leu

BrevAmR5 28969: que nos em plus descolorat / … / Et en alre pot quex adess / conoicher que per est'amor / suffertam nos pen' e dolor; / …

PassS 2273: Ara doncas, si·us plat, mangem, / Car pushes d'alres [var. may] parlarem.

VoySPatJeanrVVoy 480: E ieu me vau seyre lo plus bel que pogui, e estiei en aquel estamen be passada una hora que no me pessava que alres y agues

MystSPonsG 5884: Baylo nos say lo preysonier, / Car nos aven ben alre a ffar.

MystSAndS 1877: Or ssus, Andriou, pro eys parla! / Vuelhas penrre la mort en gra. / Voles tu plus alre dire?

b. [+ nég.] 'rien d'autre, rien de plus'

CercT 2,33: Q'anc pois no la vi q'ela·m dis / Qe si ames mi amera; / Al re non sai del sieu voler

PBremTortB 2,24: mas, s'ieu la pogues servir, / ja no me·n fera prejar, / et eu tem en tan faillir / c'al res no·ill aus demandar

AimBelP 8,25: e mes·si e mon coratge / tan fermamen rizen iogan / c'alre no·ill quier ni no·ill deman, / q'en leis remirar s'atura / mos cors, que d'als non a cura

GuirRiqL 14,30: Mas pero so m'albir, / c'om leu non entendria, / si alre no·i dizia, / …

RaimCornNoulCDeuxMss 7,45: Se midons me capte / E d'amor me soste, / Ja pueus alres no·lh quiera

JaufreB 6219: … tot so qe lur dis faran, / … / E mais, si mais lur vol qerer, / Cascus ne fara sun poder. / Dis Jaufre: «No·us voil alre dir.»

JaufreB 6474: … totz aquestz c'aissi vezes / Avia aunitz et pres per me, / Car sol li clamavon merce / Que non m'aucises aitan lag, / C'alre non l'avion forfag

JaufreB 8241: Per qu'ieu seria outracuidatz / Si no·m tenia per pagatz / De s'amor, tan es bella e pros, / Mais sivals serai en joios, / Pus vei c'alre no·n puesc aver

BrevAmR5 28919: … tornon en plor li rire. / No sabem alre que dire, / no·i ha re plus mas del morir

PassS 1190: Nos vos donem trop bel diner. / Tornat vos en quoma trachor, / Que alres no fariam per vos.

SAlexSuchDenkm 143,652: No m'en calgra al re comtar, / c'aysso pot leu cascus jutgar.

1495 H.‑AlpesDocMidiM 431,33: … liqual devon venir dissande a vespre. Non aure per lo presen, Diou sio gardo de vos.

c. ren a. [+ nég.] 'rien de plus'

GestaKarS 1468: E ploran mostrec a Karles e claman, en cal guisa li era avengut del fayt, e donec li el present, disens que res alre no li era romasut.

d. que… a. 'que… encore, que… de plus'

RaimVidC 388: … anc may us tan grans alegriers / non crec ad home de son dan. / E que·us iri' alre comtan? / Vas l'alberc tenc…

JaufreB 5351: … lo venc ferir, / Si c'a terra lo fes venir. / E qe·us iria alre parlan? / Qe aiso li a tengut…

JaufreB 9675: E puis an lur solatz mogut. / Qu'eu iria alres parlan? / Que caveilliers i vengron…

JaufreB 10097: E apres fara·ls hom cusir. / E que·us iria alres disen? / Que nu feron nul' autra ren / …

JaufreB 10595: E Godentaur fet aportar / Denant trastotz e descargar. / E que·us iria alre disent? / C'anc no·i remas aur…

e. ses a. 'sans plus, tout simplement'

RecChantCorrRecMéd 361,13: … / pren d'alh que sie an favas cueyt / e sens alre los pizaras / e los polsses t'en fretaras

f. l'a., tot a., tot l'a. '(tout) le reste'

FalqRomAG 9,2: Quan ben mi soi perpensatz, / tot l'als [var. l'alre] es nïen mai Dieus

BertrAlS 5,10: … / Tart li rendran per temensa / Sas rendas li Marseilhes, / De ço qu'el prendia el port / E de l'alre

BertrCarbR 6,16: Amar vuelh so gardar et aculhir / que Amor vol, e tot [ms. tol] l'alre fugir.

RaimCornNoulCDeuxMss 53,38: E si no·m datz lo joy que promes m'es / D'amor leyal, l'alre, que de say say, / No·m pot valer…

ChirRogR 360: Si per gran colp le nas e·l lavia pren dan, / torn' en son loc et fay del alre ton semblan

JaufreB 6142: … mas l'anta qe m'as fait / E·l trebail qe per tu ai trait / Te perdon, aqo·t fas saber, / Qe de l'alre non ai poder

JaufreB 7955: D'aver e d'omes e d'onor, / Del tot vos don la seinoria. / – Donna, vos vueil que siat mia, / Mais ja ren del alre non voil.

NouvPGuilhC 67: E dirai vos del palafre / Cals fo… / … / La cri e la testa vermelha, / Et ac gruegua la una aurelha; / E per l'alres el fo ferrans

LibMorZ 265: Qui fe pert, ont garda l'alres?

LegAurT 389,13: Qui·s miravilha cum es fach, be·s pot mielhs meravilhar del cel, e de la terra, e de la mar, e de tot alres que es tam bel e tan bo…

RecChantCorrRecMéd 373,13: … / e de ruda mundada ben / pren eytant com de tot l'alre

MystSEustG 914: Ar sus! prene vostro meyna, / Et you penrey l'argent que aven / E de l'alre so que poyren, / E metren nos en tuch en vio.

v. 1140 QuercyChartPrB 34,37: Lo dezme qu'… avia e la gleisa de Tegra e l'al res qu'el i avia doned Guiral de Palmas…

v. 1182 RouergueChartPrB 202,26: e s'eu tornava e li maios hi avia bastit ni om per ella, es de la maio domini, e l'alre posc recobrar…

v. 1184 RouergueChartPrB 213,15: … P. Blaqueira e D., sos fraire, ·ᴠɪ· d. mg. cessals a mag per la lur part del sobredig aneil del mas Airaldenc. E l'alre escusa si sobre la maio per aquo qu'en te.

CensChomM 312: … x s. e ɪx d. tor.: xxx tor. a Sant Andreu, l'al res e martz